Bài học: Có thai ở vị thành niên và thanh niên

Thế nào là thụ thai?

• Bạn gái có thai khi trứng chín và rụng (noãn) và kết hợp với tinh trùng thành hợp tử và di chuyển vào làm tổ trong buồng tử cung (dạ con).

Điều kiện để bạn gái có thể thụ thai?

• Có trứng chín và rụng: Thông thường trong một chu kỳ kinh nguyệt sẽ có một quả trứng sẽ chín và rụng vào ngày 14 trước kỳ kinh sau, nên thông thường với người có chu kỳ kinh nguyệt 28 ngày thì ở thời điểm giữa kỳ kinh vào ngày thứ 14. Với người có kỳ kinh ngắn (21 đến dưới 28 ngày) thì ngày rụng trứng sẽ sớm hơn và người có kỳ kinh dài (trên 28 ngày đến 35 ngày) thì ngày rụng trứng sẽ muộn hơn. Lưu ý, người có kinh nguyệt không đều thì sẽ rất khó xác định ngày rụng trứng.
• Có quan hệ tình dục dương vật âm đạo và không sử dụng biện pháp tránh thai, người nam xuất tinh trong âm đạo người nữ.
• Tinh trùng có chất lượng và số lượng đảm bảo
• Ống dẫn trứng từ loa vòi đến tử cung di chuyển tốt, không viêm tắc, không bất thường
• Tử cung, niêm mạc tử cung đảm bảo cho hợp tử làm tổ và phát triển (không tổn thương, viêm dính, sẹo cũ, hoặc có dụng cụ tử cung/ vòng tránh thai)

Hình minh họa: Sự thụ tinh (noãn gặp tinh trùng)

Dấu hiệu của có thai ở bạn nữ là gì?

Dấu hiệu thay đổi cơ thể: Sau khi quan hệ tình dục có giao hợp dương vật âm đạo, bạn gái thấy có dấu hiệu:

• Chậm kinh (đến ngày có kinh nhưng không thấy có kinh)
• Cương vú
• Nghén: Nôn hoặc buồn nôn, mệt mỏi, thay đổi khẩu vị và thói quen ăn uống như thèm ăn một thức ăn nào đó, ăn chua, ăn ngọt, ăn vữa tường, đất…
• Một số dấu hiệu khác: quầng vú thâm, lông mày xếch,…

Lưu ý: các dấu hiệu này không giúp xác định chính xác tình trạng có thai, mà chỉ là dấu hiệu gợi ý và dễ nhầm lẫn với các rối loạn khác ở cơ thể bạn gái, nên cần phải làm các xét nghiệm và chẩn đoán xác định.

Trong giai đoạn muộn sẽ có các dấu hiệu:

• Bụng lớn dần lên
• Thai cử động (thai máy)

Dấu hiệu xét nghiệm hoặc thăm dò xác định tình trạng có thai?

• Xét nghiệm nước tiểu tìm HCG dương tính (que thử thai Quick stick hoặc xét nghiệm nước tiểu tại cơ sở y tế) và
• Siêu âm thấy hình ảnh túi ối, thai nhi trong buồng tử cung

  

  

  
  

Hình minh họa: sử dụng que thử thai và siêu âm (có hình ảnh túi ối)

Lưu ý: với giai đoạn muộn khi thai nhi đã lớn lên và thể hiện rõ bằng hình ảnh bụng to, thai máy thì các hỗ trợ, chăm sóc cần thiết sẽ là quá muộn, nên các bạn trẻ cần

Có các cơ chế nào giúp tránh thụ thai?

• Ngăn sự trưởng thành và rụng của trứng: Các loại thuốc tránh thai áp dụng cơ chế này.
• Ngăn chặn hiện tượng thụ tinh (không cho trứng chín gặp được tinh trùng): sử dụng các màng ngăn, bao bọc như bao cao su, mũ tử cung, màng ngăn âm đạo, thuốc diệt tinh trùng, xuất tinh ngoài âm đạo, tính vòng kinh
• Ngăn cản trứng đã được thụ tinh di chuyển vào làm tổ trong buồng tử cung: các loại dụng cụ tử cung (vòng), thuốc tránh thai khẩn cấp

Các biện pháp tránh thai nào là phù hợp vị thành niên/ thanh niên?

• Bao cao su: vừa tránh thai và tránh nguy cơ lây nhiễm bệnh lây qua đường tình dục
• Thuốc viên tránh thai hàng ngày
• Thuốc tránh thai khẩn cấp

Là các biện pháp dễ tìm kiếm và sử dụng với vị thành niên/ thanh niên.