Sự cần thiết phải giáo dục sức khỏe sinh sản vị thành niên cho học sinh

    Giáo dục giới tính là việc làm có ý nghĩa thiết thực trong cuộc sống hiện nay, bởi lẽ trong tình hình Việt Nam đang hội nhập thế giới, bên cạnh những nét văn minh, tích cực, chúng ta cần tiếp thu, thì những hành vi ngoại lai không phù hợp với chuẩn mực văn hóa, lối sống của chúng ta đang xâm nhập vào giới trẻ. Điều này đã dẫn tới một bộ phận thanh, thiếu niên hiện nay có lối sống buông thả, sống thực dụng. Hậu quả là sự gia tăng tỉ lệ nạo phá thai của các nữ thanh niên. Các tai biến do thai sản, lây nhiễm các bệnh qua đường tình dục, trong đó có cả HIV/AIDS gia tăng.

Theo thống kề mỗi năm trên thế giới có khoảng 15 triệu trẻ em do các cô gái tuổi vị thành niên sinh ra, chiếm khoảng 11% tổng số sinh. Theo Uỷ ban Quốc gia về phòng chống AIDS, ở nước ta, số người chính thức phát hiện nhiễm HIV tính đến tháng 5/2002 là 49000 người, trong đó có khoảng 93 – 94% đang ở tuổi 13 – 29. Những con số trên cảnh báo sự suy giảm nòi giống dân tộc, nguồn nhân lực quốc gia và tình hình bất ổn xã hội trong tương lai.An toàn tình dục và sức khỏe sinh sản là một phần trong tổng thể sức khỏe con người trong cả cuộc đời. Nó liên quan chặt chẽ đến đời sống vật chất và tinh thần, ảnh hưởng đến sự phát triển nhân cách của con người. Tuổi vị thành niên là lứa tuổi luôn tự khẳng định mình, nhân cách chưa hoàn thiện, tính tình còn bồng bột, thiếu chín chắn, nhưng mong muốn kám phá thế giới mãnh liệt và không loại trừ khám phá tình dục. Trong khi đó các em lại ít có hểu biết về giới tính, tình dục, kinh nghiệm sống và đặc biệt là hành vi tự kiềm chế bản thân.

Trước tình hình thực tế như trên, trang bị kiến thức về giới tính, sinh lý sinh sản cho các em trước khi bước vào tuổi dậy thì là việc làm có ý nghĩa thiết thực nhằm giúp các em có những hiểu biết tình về sức khỏe sinh sản và có những cách phòng tránh trước những điều bất lợi có thể xảy ra.

Hiện nay việc  thiếu kiến thức về sức khỏe sinh sản vị thành niên dẫn đến  một số em bị những biến chứng nặng nề vì phá thai như: chảy máu, viêm nhiễm, thủng tử cung, các tai biến có thể bị vô  sinh ở lứa tuổi này có khả năng rất  cao. Vô sinh đối với phụ nữ chưa có con và nhất là đối với tuổi vị thành niên như các em học sinh THPT là nỗi đau cả đời về thể chất và tâm hồn, gây nỗi ám ảnh suốt cuộc đời. Chưa kể đến sự thiếu hiểu biết còn là nguyên nhân dẫn tới các bệnh lây truyền như viêm nhiễm, nấm ngứa, lậu, giang mai và HIV/AIDS…

* Nguyên nhân:

Nguyên nhân của những thực trạng trên thì rất nhiều nhưng tựu chung lại có những nguyên nhân chính sau đây:

Thứ nhất: Do sự thay đổi về tâm sinh lý ở lứa tuổi vị thành niên.

Do đặc điểm tâm lý lứa tuổi, trong quá trình hình thành và hoàn thiện nhân cách, một bộ phận thanh niên có cách nhìn nhận vấn đề, giải quyết sự việc, lựa chọn giá trị đạo đức… vẫn còn phiến diện, chủ quan. Thanh niên cũng là lớp người dễ dàng tiếp thu hệ tư tưởng trái ngược, kể cả mặt tích cực và tiêu cực, ham thích chinh phục, khám phá những cái mới lạ, là đối tượng dễ bị kẻ xấu lợi dụng, kích động và lôi kéo.

Mặt trái của cơ chế thị trường khiến một bộ phận thanh niên thiếu tích cực trong học tập, nghiên cứu khoa học, giảm sút ý chí và lòng nhiệt tình, thậm chí một số còn sống thực dụng, thờ ơ, thiếu ý thức khắc phục khó khăn để vươn lên. Trong cuộc sống ngày nay, các em được sống một cuộc sống đầy đủ hơn nhưng cũng đứng trước những thách thức lớn hơn. Do còn quá non nớt, thiếu vốn sống và thiếu cả sự hiểu biết, nên đứng trước những thách thức, các em thường có những ngộ nhận, quan điểm lệch lạc trong cuộc sống. Một thực tế hiện nay là các em gái có độ tuổi dậy thì sớm nhưng lại không được trang bị đầy đủ các kiến thức và hiểu biết về sức khỏe giới tính, sức khỏe sinh sản nên chưa biết cách bảo vệ bản thân khi đối mặt với những tác động, kích thích do bản năng sinh lý hoặc bị lôi kéo, lạm dụng, xâm hại tình dục của các đối tượng cơ hội.

Mặt khác, do các em ở tuổi vị thành niên quá thiếu hụt kiến thức sức khỏe sinh sản và tình dục đặc biệt là những kỹ năng tự bảo vệ bản thân cho nên trước những trào lưu của xã hội hiện đại tác động từ nhiều kênh thông tin, ấn phẩm văn hóa khiến các em có những tiếp nhận chưa thực sự chuẩn xác về kiến thức, đôi khi có những xu hướng mà các em không cưỡng lại được, thiếu hụt kiến thức kỹ năng là cái cơ bản dẫn đến thực trạng mà các em phải gánh chịu hậu quả. Với lối sống hiện đại, lối sống đang Tây hóa hiện nay thì các bạn trẻ có suy nghĩ thoáng hơn trong cách sống và thoáng hơn trong vấn đề quan hệ tình dục. Đây được coi là nguyên nhân của việc mang thai ngoài ý muốn ở lứa tuổi này trong khi không có những hiểu biết đầy đủ về sức khỏe sinh sản.

Thứ hai: Hiện nay có nhiều học sinh  do bố mẹ đi làm ăn ở xa, nên các em xa rời sự quan tâm giáo dục hàng ngày của gia đình. Đối với các bạn nữ sống một mình hoặc ở với ông bà, khi tiếp xúc với môi trường mới thường gặp khó khăn trong đời sống tình cảm và dễ có ngộ nhận trong nhận thức về tình yêu và tình dục nên thường có những quyết định thiếu chính xác, nghiêng về cảm xúc nhất thời dẫn đến những hậu quả đáng tiếc.

Thứ ba: Suy nghĩ, quan niệm của các em thoáng hơn về tình yêu và tình dục, thiếu hiểu biết về giới tính, sức khỏe sinh sản,… trong khi trên thực tế thì trong nhà trường việc giáo dục sức khỏe giới tính mới chỉ mang tính hình thức, chưa thực sự thấy được tầm quan trọng của việc tuyên truyền, phổ biến kiến thức cho các em học sinh khi còn đang ngồi trên ghế nhà trường.

Sự thiếu quan tâm  của gia đình và nhà trường đã làm cho các em thiếu hiểu biết một cách đúng đắn và mắc phải những sai lầm đáng tiếc, đôi khi còn có những quan niệm là làm thế như “vẽ đường cho hươu chạy”. Xong việc vẽ đường cho hươu chạy đúng còn hơn là để hươu chạy không đúng đường, và cũng  cần có cái nhìn đúng và nghiêm túc về vấn đề này. Học sinh hay có tính hiếu kỳ và tò mò, những vấn đề người lớn càng lẩn tránh càng kích thích tính tò mò của các em… Vì vậy, cần có việc làm cụ thể để giúp các em tránh được những sai lầm không đáng có và làm giảm các vụ nạo phá thai…

* Giải pháp:

Có rất nhiều giải pháp để khắc phục và hạn chế tình trạng học sinh THPT thiếu kiến thức về sức khỏe sinh sản vị thành niên:

– Rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh bằng cách hướng cho học sinh chủ động tìm hiểu những kiến thức từ cha mẹ, thầy cô, anh chị, người thân và bạn bè. Chăm sóc sức khỏe sinh sản của chính bản thân các em học sinh…

– Tuyên truyền cho học sinh tránh xa những hình ảnh, sách báo, phim ảnh, trang web khiêu dâm, đồ trụy, tránh xa rượu, thuốc lá và ma túy…

– Kết hợp chặt chẽ giữa giáo dục gia đình và nhà trường.

– Tổ chức các buổi học ngoại khóa tìm hiểu về giáo dục giới tính cho các em học sinh trong trường để nâng cao nhận thức của các em về giáo dục sức khỏe sinh sản vị thành niên.

– Lồng ghép, tích hợp giáo dục sức khỏe sinh sản vị thành niên vào các môn học như Sinh học, Giáo dục công dân, Văn học.